Stopnadwadze.pl Diety, ćwiczenia, odżywianie, fitness, sport – wszystko o zdrowym trybie życia.
Kaszel może być wywołany przez zanieczyszczenia gazowe i pyłowe pochodzące z powietrza, dostanie się do dróg oddechowych ciała obcego, czy nadprodukcję wydzieliny w drogach oddechowych. Zwykle towarzyszy on jednak chorobie wywołanej przez bakterie, wirusy bądź grzyby i niestety mocno daje się we znaki, ponieważ utrudnia oddychanie i może pogorszyć jakość snu.
Niezależnie od przyczyny, mechanizm kaszlu jest w każdym przypadku taki sam i polega na nasilonym wdechu i zamknięciu głośni – będącej fragmentem krtani zamykającym drogi oddechowe – przez co w klatce piersiowej i płucach wytwarza się wysokie ciśnienie. W chwili otwarcia głośni następuje szybkie uwolnienie powietrza, które wydostając się zabiera ze sobą niepożądane substancje lub cząsteczki. Jest to reakcja odruchowa.
Kaszel możemy podzielić na kilka rodzajów:
W zależności od typu kaszlu, możemy wyróżnić:
- Kaszel suchy, gdzie nie występuje odkrztuszanie wydzieliny
Kaszel suchy pojawia się zwykle w początkowym stadium infekcji dróg oddechowych (najczęściej na tle wirusowym). Często towarzyszy mu drapanie lub swędzenie w gardle oraz uczucie suchości w jamie ustnej. Jego przyczyną może być też astma oskrzelowa, choroby śródmiąższowe płuc, niewydolność serca oraz wpływ niektórych leków.
- Kaszel mokry (produktywny), gdzie następuje odkrztuszanie wydzieliny
Kaszel mokry wiąże się z produkcją dużej ilości wydzieliny w drogach oddechowych, która musi zostać usunięta. Występuje najczęściej w ostrych, jak i przewlekłych stanach zapalnych dróg oddechowych. W zależności od przyczyny kaszlu, wydzielina może mieć różny wygląd oraz zapach. Przykładowo, przy stanach zapalnych wywołanych zakażeniem bakteryjnym ma charakter ropny – jest gęsta, biała lub żółta, o nieprzyjemnym zapachu.
- Kaszel ostry – trwa krócej niż 3 tygodnie
Kaszel ostry ajczęściej wywołują zakażenia górnych lub dolnych dróg oddechowych oraz alergie. Może być też skutkiem obecności ciała obcego w drogach oddechowych lub działania drażniących pyłów czy gazów. Mogą go również wywołać: obrzęk płuc, zapalenie płuc lub zatorowość płucna.
- Kaszel podostry – trwa 3-8 tygodni
Kaszel podostry zwykle jest następstwem przeciągającego się, wirusowego zapalenia dróg oddechowych, które wywołuje utrzymująca się nadwrażliwość dróg oddechowych na bodźce typu zimne lub gorące, suche lub wilgotne powietrze.
- Kaszel przewlekły – trwa dłużej niż 8 tygodni
Istnieje bardzo wiele przyczyn przewlekłego kaszlu i ciężko jest wskazać jednoznacznie winowajcę. Między innymi może nim być: spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, astma oskrzelowa, przebyte zakażenie górnych dróg oddechowych, nowotwory płuc, refluks, podłoże psychogenne, przyjmowanie leków i inne.
U dzieci przyczyny ostrego kaszlu mogą zmieniać się ze względu na wiek. Mamy tutaj schorzenia wrodzone, które z czasem ustępują miejsca przyczynom nabytym. Źródłem tych drugich są najczęściej:
- zakażenie górnych dróg oddechowych, wirusowe bądź bakteryjne,
- zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli, a także oskrzelików i nagłośni,
- zapalenie płuc (wirusowe lub bateryjne),
- zanieczyszczenie wdychanego powietrza (dym tytoniowy, kurz, pyły),
- ciało obce w drogach oddechowych,
- czynniki psychogenne.
Diagnostyka kaszlu
Jej podstawą jest szczegółowo zebrany wywiad dotyczący charakteru kaszlu oraz czynników zaostrzających lub łagodzących jego napady. Istotne są również informacje na temat ogólnego stanu zdrowia pacjenta, chorób przewlekłych i zażywanych leków oraz wystąpienia innych objawów czy dolegliwości.
W przypadku kaszlu ostrego i podostrego u osób bez innych niepokojących objawów, jak duszność czy krwioplucie, najczęstszą przyczyną kaszlu jest infekcja wirusowa. Jeżeli u pacjenta pojawią się dodatkowe objawy potrzebne jest rozszerzenie diagnostyki.
Najczęstszym jest prześwietlenie klatki piersiowej, badanie krwi, tomografia komputerowa, konsultacja laryngologiczna oraz gastryczna. Przy kaszlu przewlekłym zwykle od razu stosowana jest rozszerzona diagnostyka.
Leczenie kaszlu
Aby skutecznie wyleczyć kaszel niezbędne jest określenie jego przyczyny, w tym celu warto udać się do lekarza. Zwykle źródłem kaszlu – zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym – jest infekcja.
Przy zakażeniu bakteryjnym stosujemy antybiotykoterapię.
Przy infekcji wirusowej leczenie suchego kaszlu polega na jego łagodzeniu poprzez podawanie leków blokujących odruch kaszlowy lub przeciwzapalnych. Kaszel mokry wymaga zastosowania leków ułatwiających odkrztuszanie przez rozrzedzenie wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych.
Jednym z najbardziej znanych i najskuteczniejszych sposobów na mokry i suchy kaszel są syropy. Ich zadaniem jest łagodzenie napadów kaszlu, ułatwianie odkrztuszania wydzieliny, a przy tym wzmacnianie systemu odpornościowego organizmu. Są przeznaczone zarówno dla dzieci, jak i dorosłych i w aptece możemy je dostać bez recepty.
Syropy mają za zadanie łagodzić objawy kaszlu – jeżeli ten jednak nasila się, nie przechodzi, trwa bardzo długo, a jego ataki są uporczywe – natychmiast udaj się do lekarza!
Jako domowe sposoby łagodzenia i leczenia kaszlu polecane są:
Przy łagodzeniu objawów kaszlu, można sięgnąć po kilka domowych sposobów:
- Nawilżanie powietrza
Nie jest tajemnicą, że suche i ciepłe powietrze w pomieszczeniach przyczynia się do nasilenia kaszlu i sprawia, że staje się on bardzo męczący, dlatego warto zadbać o wilgotność powietrza. Można zainwestować w profesjonalny nawilżacz powietrza, założyć w domu małe akwarium lub powiesić na kaloryferach pojemniki na wodę i stale je uzupełniać.
- Inhalacje
Inhalacja to wdychanie pary wodnej wzbogaconej o środki antybakteryjne i przeciwwirusowe oraz rozrzedzające wydzielinę. W domowych warunkach wystarczy wlać do miski gorącą wodę, dodać do niej kilka kropli olejku eterycznego (np. eukaliptusowego, sosnowego, itp.), nachylić się nad miską, nakryć głowę ręcznikiem i przez co najmniej 10 minut wdychać parę wodną. Efekty są widoczne niemal od razu.
- Maść rozgrzewająca
Odpowiednią maść rozgrzewającą, pełną aromatycznych ziół i olejków zakupimy w aptece. Warto wysmarować nią klatkę piersiową i plecy. Aplikację można połączyć z oklepywaniem pleców, co pozwoli pozbyć się zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny.
- Syrop domowej roboty
Najpopularniejszym jest samodzielnie przygotowany syrop z cebuli. Przy kaszlu przewlekłym może też pomóc mniszek lekarski – syrop i miód z niego wykonany. Mało znanym, ale skutecznym sposobem jest spożywanie oliwy z oliwek, która łagodzi powstałe podrażnienia.
- Naturalne antybiotyki
W okresie wzmożonej zachorowalności oraz w czasie choroby trzeba zwracać uwagę na to, co trafia na nasz talerz. Warto wzbogacić dietę o dodatkowe porcje warzyw i owoców, lekkostrawne i pełnowartościowe białko oraz lekkostrawne węglowodany. Bardzo pomocne są naturalne antybiotyki, jak czosnek, cebula czy imbir. W czasie choroby trzeba też dużo pic, aby uzupełniać pokłady utraconej wody.
Należy pamiętać, że kaszel to naturalny odruch obronny organizmu, który pomaga oczyścić drogi oddechowe z zanieczyszczeń i drobnoustrojów.
Kaszlu nie należy bagatelizować i gdy utrzymuje się dłużej bez jednoznacznej przyczyny (na przykład infekcja), koniecznie skonsultować z lekarzem.
Artykuł przygotowany przy merytorycznym wsparciu partnera serwisu
O autorze - Ania Szymanek
