Cholesterol – przyjaciel czy wróg ?

Niemal codziennie jesteśmy zasypywani informacjami, że cholesterol szkodzi zdrowiu, jest przyczyną wielu chorób, że ponad połowa dorosłych Polaków ma za wysoki poziom cholesterolu i wiele innych mało pozytywnych doniesień.

Jak to zwykle bywa, prawda leży gdzieś pośrodku – patologie powstają zarówno, gdy poziom cholesterolu jest za wysoki, ale także gdy obserwuje się jego deficyt. Trzeba pamiętać, że cholesterol to substancja dla nas niezwykle ważna i potrzebna.

Co to jest cholesterol?

Cholesterol  to substancja lipidowa (tłuszczowa), która buduje m.in. błony komórkowe. Jako tłuszcz nie rozpuszcza się w wodzie, za to łączy się z białkami, tworząc lipoproteiny, które znamy jako frakcje LDL i HDL. Oprócz tego wyróżniamy  cholesterol  endogenny, czyli wytwarzamy go sami w skórze, wątrobie i jelitach (w ten sposób powstaje ok. 80% cholesterolu) oraz cholesterol egzogenny, który dostarczamy wraz z pożywieniem (to właśnie pozostałe 20%).

Cholesterol jest wydalany z ustroju w postaci kwasów żółciowych, które powstają w wątrobie. Jeżeli poziom zawartości cholesterolu we krwi jest prawidłowy, możliwa jest produkcja hormonów płciowych, hormonów kory nadnerczy i witaminy D, która odpowiada za gospodarkę wapniowo-fosforową.

Podsumowując: Cholesterol jest nam potrzebny do syntezy hormonów, witaminy D i produkcji kwasów żółciowych.

Dobry i zły cholesterol

Cholesterol dzieli się na dwa typy. Pierwszy to tak zwany cholesterol „dobry”, czyli HDL, natomiast drugi to „zły” o skrócie LDL. Swoje nazwy oba związki zawdzięczają różnej gęstości osłonki białkowej, która otacza lipidowe cząsteczki.

HDL – „dobry” cholesterol. Usuwa złogi cholesterolu ze ścianek naczyń krwionośnych i transportuje go do wątroby, w której jest rozkładamy. Osoby z małym stężeniem cholesterolu HDL obciążone są wyższym ryzykiem rozwoju chorób na tle miażdżycy.

LDL – to „zły” cholesterol, o małej gęstości, która powoduje, że cholesterol odkłada się na ściankach tętnic, zmniejszając ich drożność i powodując rozwój miażdżycy i choroby wieńcowej. Znaczne zwężenie tętnic utrudnia dopływ krwi do serca i może spowodować zawał, dlatego osoby z dużym stężeniem cholesterolu LDL mają wyższe ryzyko zawału serca , udaru mózgu i innych chorób spowodowanych miażdżycą.

Po 30. roku życia badanie poziomu cholesterolu we krwi, a najlepiej cały lipidogram (czyli z podziałem na frakcje) należy wykonywać regularnie.

Wg Norm Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego za prawidłowe uznaje się wyniki:

• Całkowity cholesterol poniżej 200 mg/dl
• „Zły” cholesterol (LDL) nie powinien przekraczać poziomu 115 mg/dl.
• „Dobry” cholesterol (HDL) powinien być na poziomie powyżej 40 mg/dl
• Trójglicerydy (TG) Poniżej 150mg/dl

Pamiętaj, jednak że ze wzlędu na obciążenia genetyczne, tryb życia czy konieczność przyjmowania leków normy te mogą być zaostrzone, dlatego wyniki badań zawsze konsultuj z lekarzem i zgłoś mu swoje wątpliwości.

Przeczytaj też: