Wiele osób, które chce schudnąć przeczesuje internet w poszukiwaniu magicznych diet-cud i najróżniejszych (niekoniecznie zdrowych) sposobów na to, by zrzucić kilka kilogramów. Bardzo często zapominają o jednak, o jednej, kluczowej rzeczy, która w procesie odchudzania jest najważniejsza. Mowa tu o bilansie energetycznym organizmu.
Co to jest bilans energetyczny?
Najkrócej mówiąc, jest to stosunek energii dostarczanej naszemu organizmowi do energii jaką on zużywa.
Innymi słowy: nasz organizm, by wytwarzać energię (umożliwić nam funkcjonowanie) potrzebuje odpowiedniego paliwa jakim jest pożywienie. Jest ono spalane w komórkach i zamieniane na wszystkie aktywności: od snu, poprzez chodzenie, mówienie, myślenie, wydalanie, aż po oddychanie.
Bilans zwykle podaje się w kaloriach. Stąd też mówmy o zapotrzebowaniu kalorycznym organizmu.
Dlaczego bilans energetyczny jest tak ważny?
Jeżeli dostarczymy organizmowi za dużo paliwa (będziemy jeść więcej kalorii niż faktycznie potrzebujemy), organizm odłoży je w postaci tkanki tłuszczowej.
Dlatego musimy zawsze pamiętać o tym, by ta ilość była odpowiednio wyważona – tak, by jeść nieco mniej niż wynosi zapotrzebowanie kaloryczne, aby „zmusić” organizm do pozyskania dodatkowej energii z własnych zasobów (czyli zapasów tłuszczu).
Czy bilans energetyczny jest istotny tylko dla tych, którzy chcą schudnąć?
Jednym z najpoważniejszych błędów jest myślenie o bilansie kalorycznym jako magicznej metodzie zarezerwowanej wyłącznie dla osób, które akurat się odchudzają.
O prawidłowym bilansie energetycznym ciała powinien myśleć i pamiętać bezwzględnie każdy, bez względu na wiek, płeć, kondycję fizyczną czy ilość uprawianego sportu.
Nie chodzi tu o samą kwestię odchudzania i gubienia kilogramów.
Gdy będziesz utrzymywać odpowiedni balans pomiędzy zapotrzebowaniem kalorycznym, a tym co jesz – wpłynie to kolosalnie na Twoje samopoczucie i stan organizmu.
Będziesz czuć się radośnie, pełna energii, zawsze gotowa do działania. Zmniejszysz też ryzyko występowania chorób cywilizacyjnych takich jak choroby układu krążenia czy cukrzyca.
Jak kontrolować kaloryczność posiłków?
To bardzo proste – wystarczy, że wyrobisz w sobie nawyk liczenia zawartości kalorii w produktach, które kupujesz. Są podane na wszystkich etykietach. Zajmie ci to raptem kilka minut w ciągu dnia.
W przypadku gotowych dań (np. obiadowych), poratuje Cię internet – znajdziesz w nim dziesiątki stron, które podają już całkowitą zawartość energii w kompletnym posiłku (np. schabowym z ziemniakami i surówką).
Dla osób, które nie mają czasu na dokładne liczenie kalorii, a chcą kontrolować swoją dietę dobrym pomysłem może być usługa cateringu dietetycznego, dzięki której dokładnie wiesz, ile kalorii zjadasz i masz pewność, że Twoja dieta jest odpowiednio zbilansowana
Czy to oznacza, że mogę jeść co chcę – byle trzymać się wyznaczników?
Mogłoby się wydawać, że skoro kluczowa jest ilość spożywanych kalorii, bez różnicy jest to co jemy.
Przecież możemy zadbać o bilans energetyczny jedząc tylko słodkie batoniki… byle za ich pomocą dostarczyć nieco mniej energii, niż wynosi nasze zapotrzebowanie.
Niestety tak nie jest! To najprostsza droga, by „wykończyć” organizm, stać się bardziej podatnym na choroby i znaleźć się w kiepskiej kondycji psychicznej.
Bilans energetyczny ma Ci pomóc utrzymać fantastyczną formę, jest jednak narzędziem „uzupełniającym”.
Dalej nadrzędne są zasady zdrowego i zbilansowanego odżywiania, o których staramy się przypominać ciągle w innych artykułach. Pokrótce je wymienimy:
- unikanie słodyczy
- unikanie żywności przetworzonej
- unikanie fastdoofów
- jedzenie małych porcji w równych odstępach czasu
- unikanie jednego, dużego posiłku na koniec dnia
- jedzenie sycących i zdrowych śniadań
- dieta oparta na warzywach, rybach i chudym mięsie
- picie dużej ilości płynów
- dieta bogata w żywność zawierająca antyoksydanty (przeciwutleniacze) takie jak kurkuma, brokuły czy zielona herbata
Reasumując: jeżeli chcesz schudnąć lub po prostu czuć się fit i promiennie musisz pamiętać o odpowiednim bilansie energetycznym. Powinien on być przez Ciebie uzupełniany zdrową dietą (w znaczeniu codziennego jadłospisu): bogatą w ryby morskie, warzywa (w tym rośliny strączkowe), owoce, nabiał i chude mięso.
Czy jeżeli chcę schudnąć, oprócz patrzenia na ilość przyjmowanych kalorii muszę uprawiać sport?
Wzory umożliwiające policzenie bilansu zawierają rubrykę, w której podaje się ilość uprawianego sportu. Więc jeżeli nie ćwiczysz w ogóle – również możesz obliczyć swój bilans energetyczny. Pamiętaj jednakże, że najlepsze efekty pod każdym względem otrzymasz, gdy zdrową dietę połączysz z liczeniem kalorii i regularnymi treningami.
Jak policzyć mój bilans energetyczny?
Na obliczenie bilansu energetycznego istnieje kilka wzorów, niektóre są dość skomplikowane i mogą Cię przyprawić o ból głowy.
Na szczęście w sieci możemy znaleźć wiele gotowych kalkulatorów, które pomogą Ci obliczyć zapotrzebowanie kaloryczne w kilka sekund.
Bardzo pomocny i sprawny znajdziesz tu:
kalkulator zapotrzebowania kalorycznego.
Ważne!
Pamiętaj też, by raz na jakiś czas zaglądać ponownie na stronę i przeliczać swój bilans – zwłaszcza, gdy zmieniasz tryb życia, pracę lub zaczynasz aktywność sportową.
Również z wiekiem nasze zapotrzebowanie na kalorie się zmienia – dlatego warto je kontrolować z każdymi urodzinami.
Jeżeli masz pytania dotyczące bilansu energetycznego – pisz śmiało w komentarzu!
Witam, mam dylemat, schudłam 47kg w ciągu roku , mam wagę która teraz bardzo mi odpowiada, a jestem na stabilizacji tj.dodaję po 100 kcal co 2-3 tyg, międzyczasie zmieniłam pracę z biurkowej na fizyczną. Myślałam że stabilizując, jeszcze ze dwa, trzy kilogramy mi zejdą do wagi idealnej, ale mimo nadal ujemnego bilansu spadek stanął. Czy może to być spowodowane zastojem, związanym ze zbyt niską kalorycznością?