Olej palmowy – fakty i mity

Olej palmowy to olej roślinny produkowany z nasion lub miąższu olejowca gwinejskiego, czyli palmy oleistej. Owiany złą sławą, jest popularnym składnikiem wielu produktów spożywczych, zwłaszcza słodyczy. W tym artykule postaram się odpowiedzieć na pytanie, czy słusznie jest on traktowany jak największe zło i zagrożenie dla naszego zdrowia?

Naturalny, nierafinowany olej palmowy ma gęstą, ale ciekłą konsystencję, a w temperaturze pokojowej jego barwa jest żółtobrązowa (zawdzięcza ją wysokiej zawartości beta karotenu). Jest to produkt wartościowy, bogaty w antyoksydanty, karotenoidy, składniki mineralne oraz witaminy A, E i K. Można go stosować zarówno w kosmetyce, jak i w kuchni.

Olej palmowy – bardzo nasycony

Należy pamiętać, że olej palmowy, tak jak inne oleje roślinne, jest tłuszczem. Tłuszcze jadalne są przede wszystkim mieszaniną różnych kwasów tłuszczowych, jednak rodzaj dominującej grupy decyduje w znacznym stopniu o ich właściwościach. Wyróżniamy kwasy tłuszczowe nasycone, jednonienasycone i wielonienasycone.

Te pierwsze są składnikiem, który większość ludzi spożywa w nadmiarze, co wiąże się z wieloma negatywnymi skutkami zdrowotnymi, w szczególności z otyłością i zwiększonym zagrożeniem chorobami sercowo-naczyniowymi. Dlatego, pomimo że tłuszcze pełnią ważną rolę w organizmie, należy kontrolować ich spożycie i nie przekraczać zalecanych ilości oraz zastępować kwasy tłuszczowe nasycone – nienasyconymi.

Zobacz więcej informacji czym są tłuszcze nasycone i nienasycone.

Tłuszcze roślinne są z reguły olejami o wysokiej zawartości kwasów tłuszczowych nienasyconych. Wyjątkiem są oleje z roślin tropikalnych – kokosowy i palmowy. Olej palmowy zawiera około 50% kwasów tłuszczowych nasyconych, a kokosowy około 90%. Dla porównania olej rzepakowy ma ich tylko około 7%.

Dlaczego utwardzony (uwodorniony) olej palmowy jest szkodliwy?

To właśnie ten rodzaj oleju palmowego interesuje nas najbardziej, ponieważ to on jest najczęściej dodawany do żywności. Ma on stałą konsystencję, jest stabilny, wolniej się utlenia i ma większą odporność na wysoką temperaturę. Proces uwodornienia powoduje, że powstają kwasy tłuszczowe w konfiguracji trans, które są bardzo szkodliwe dla naszego zdrowia.

Zaleca się ograniczenie ich spożycia do minimum – nie powinny przekraczać 1% wartości energetycznej całodziennej diety. Kwasy tłuszczowe trans sprzyjają odkładaniu się cholesterolu we krwi, co w dalszej perspektywie prowadzi do miażdżycy i groźnych dla życia chorób serca. Dodatkowo zaburzają metabolizm, co jest przyczyną nadwagi i otyłości.

Produkty, w których możemy znaleźć utwardzony olej palmowy:

Olej palmowy – za i przeciw

Jak wszystko, olej palmowy ma swoje wady i zalety. Ze względu na dużą zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych, powinien być spożywany z umiarem. Przede wszystkim, należy zwracać uwagę na jego jakość.

Najkorzystniejszy i najrzadszy jest surowy olej palmowy, który zawiera dużą ilość witamin, antyoksydantów i karotenoidów. Z kolei zalecane jest unikanie produktów, które mają w swoim składzie utwardzony olej palmowy, zawierający szkodliwe kwasy tłuszczowe trans. Dlatego w trakcie zakupów należy uważnie czytać etykiety i unikać przetworzonych produktów z długim terminem do spożycia.

Ciekawostka (niestety smutna) 🙁

Tłuszcz z palmy olejowej stanowi niemal 40% ogólnoświatowej produkcji oleju roślinnego. Uprawy palmowe mają niesamowitą wydajność – z 1 hektara można wyprodukować rocznie około 3,8 ton oleju. Dla porównania z hektara rzepaku czy słonecznika uzyskamy tylko 0,1-0,8 tony oleju.

Co za tym idzie, produkcja oleju palmowego związana jest z zakładaniem ogromnych plantacji palm olejowych, co stanowi poważne zagrożenie dla środowiska. Ogromne połacie naturalnych lasów deszczowych są karczowane i wycinane, co powoduje częste powodzie i osuwiska ziemi oraz ogranicza bioróżnorodność na tym obszarze. Słonie, tygrysy, nosorożce i przede wszystkim orangutany są pozbawiane swoich naturalnych siedlisk.

Dodatkowo plantacje palm olejowych odpowiadają za sporą emisję gazów cieplarnianych.

Masz pytania dotyczące oleju lub tłuszczy jakie spożywamy? Zostaw komentarz!

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat oleju palmowego lub nie wiesz jak sprawdzić czy występuje w Twoich produktach – napisz, a ja chętnie pomogę!

Źródła:

https://ncez.pl/abc-zywienia-/fakty-i-mity/tluszcz-palmowy—–mity-i-fakty

https://www.medonet.pl/zdrowie,olej-palmowy—wlasciwosci–zastosowanie–opinie,artykul,1729253.html?utm_source=www.medonet.pl_viasg_medonet&utm_medium=referal&utm_campaign=leo_automatic&srcc=ucs