Stosowanie maseczek ochronnych w celu prewencji rozprzestrzeniania się SARS-CoV-2 to obecnie stały i gorący temat, zarówno w świecie medialnym, jak i naukowym. Zalecenia WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) i ośrodków naukowych nie zawsze są zbieżne z wytycznymi państwowych systemów opieki zdrowotnej – zgodność procedur zwykle dotyczy środków ochrony osobistej przeznaczonych dla personelu medycznego. Znaczniej więcej kontrowersji budzi obowiązek powszechnego noszenia maseczek w przestrzeni publicznej przez osoby zdrowe.
Może to wynikać także z tego, że na rynku obecnych jest wiele różnorodnych rodzajów maseczek o odmiennym przeznaczeniu. Z naszego artykułu dowiesz się jakie są rodzaje maseczek oraz kiedy i jak należy ich używać.
Rodzaje maseczek ochronnych
Maseczki ochronne różnią się budową i mechanizmem zapewnienia ochrony oraz – co za tym idzie – przeznaczeniem. Możemy je podzielić na niemedyczne, wykonane z łatwo dostępnych materiałów i tkanin oraz medyczne, wśród których wyróżniamy maseczki chirurgiczne i półmaski filtrujące.
Według zaleceń WHO, maski medyczną są przede wszystkim przeznaczone do użytku przez personel medyczny, a wybór ich rodzaju jest uzależniony od konkretnej sytuacji klinicznej i ryzyka ekspozycji na czynniki zakaźne, w tym wirusa SARS-CoV-2. Przypominamy, że są to jedynie rekomendacje, co oznacza, że maseczek medycznych może używać każdy, a nie tylko personel medyczny.
Maseczki ochronne bawełniane, wielorazowe
To zdecydowanie najpopularniejszy rodzaj maseczek używanych publicznie, które spełniają funkcję ochronną i przeciwwirusową. Można je zakupić lub wykonać samodzielnie. WHO zaleca, aby tego rodzaju maseczki były trójwarstwowe:
- warstwa wewnętrzna – powinna być wykonana z materiału łatwo chłonącego wilgoć, na przykład z bawełny, najlepiej w jasnym kolorze (widać zanieczyszczenia i zawilgocenia),
- warstwa środkowa – dodatkowa warstwa materiałowa lub wkładka (najlepiej z tkaniny polipropylenowej), która ma odgrywać rolę filtra,
- warstwa zewnętrzna – zalecane jest wykorzystanie tkaniny hydrofobowej, która odpycha krople wody i ogranicza przenikanie wilgoci; ta warstwa może być wykonana z materiału syntetycznego, jak na przykład poliester.
Maseczka bawełniana stanowi fizyczną barierę między błonami śluzowymi a czynnikami zewnętrznymi.
Maseczki medyczne, jednorazowe
To najszerzej dostępny rodzaj maseczek medycznych w Polsce. Ich budowa nie zapewnia pełnej szczelności ani filtracji wdychanego powietrza, stanowi natomiast barierę między błonami śluzowymi a potencjalnym zanieczyszczeniem. Maseczki chirurgiczne chronią przed większymi cząsteczkami, o średnicy powyżej 1 mikrometra, a nie przed samymi wirusami o średnicy mierzonej w nanometrach, stanowią jednak skuteczną przeszkodę przed wydostawaniem się potencjalnie zakaźnego aerozolu z dróg oddechowych noszących je osób.
Jeśli chodzi o stopień filtracji, to standardy takich maseczek określa norma europejska EN 14683, według której maseczki chirurgiczne dzielimy na trzy rodzaje: I – skuteczność filtracji ≥ 95, II skuteczność filtracji ≥ 98 oraz IIR skuteczność filtracji ≥ 98. Lekarze, na przykład podczas operacji chirurgicznej, używają maseczek typu II i IIR. Składają się one z trzech warstw włókniny polipropylenowej. Maseczki typu IIR różnią się od tych typu II tym, że są odporne na przesiąkanie.
Jednorazowe maseczki chirurgiczne nabierają wilgoci, dlatego nie nadają się do długiego noszenia. Powinny być zdejmowane po kilkunastu minutach od założenia, a następnie wyrzucone. Osoby chore powinny nakładać maseczki chirurgiczne, aby zapobiegać rozpylaniu wirusa, znajdującego się w mikrokroplach pary wodnej podczas mówienia czy kaszlu. Należy jednak pamiętać, że maski chirurgiczne nie zapewniają pełnej szczelności, gdyż są luźno dopasowane do twarzy.
Profesjonalne maseczki chirurgiczne w bardzo dobry wybór, trzeba je tylko często zmieniać!
Maseczki ochronne wielorazowe z filtrem
Półmaski, których zadaniem jest zatrzymywanie pyłów zawieszonych w powietrzu i aerozoli, składają się nie tylko z materiału, ale także z filtra oczyszczającego. Są wśród nich modele jednorazowego użytku, oznaczone literami NR (maksymalnie 8 godzin użytkowania) oraz wielokrotnego użytku, oznaczone literą R (w tej grupie są m.in. maseczki antysmogowe).
Zgodnie z normą PN-EN 149 wyodrębniamy półmaski o trzech klasach: FFP1 (najniższy poziom ochrony), FFP2 (średnia skuteczność), FFP3 (najwyższa skuteczność). Różnią się one granicą maksymalnego przecieku wewnętrznego, czyli nieszczelności wynikającej z niecałkowitego przylegania maski do twarzy oraz przepuszczania powietrza przez zawór wdechowy. Granica maksymalnego przecieku wewnętrznego wynosi dla maski:
- FFP1 – 25%,
- FFP2 – 11%,
- FFP3 – 5%.
Oznaczenia P1, P2 i P3 informują o klasie skuteczności filtracyjnej.
Warto wiedzieć!
Oznaczenia masek różnią się ze względu na kraj produkcji. W Chinach stosuje się oznaczenia KN, natomiast w USA – N (N95, N99, N97). Amerykańskie CDC (Centrala Kontroli i zapobiegania chorobom) do użytku medycznego podczas pandemii korona wirusa zaleca maskę N95, która pod względem stopnia zatrzymywania cząsteczek najbardziej jest zbliżona do maski FFP2.
Jak używać maski ochronnej niemedycznej – podstawowe zasady
Niestety żadna maseczka nie daje stuprocentowej skuteczności, natomiast wszystkie gwarancje ochronne obowiązują pod warunkiem, że maseczka jest nakładana, noszona i zdejmowana prawidłowo.
Oto najważniejsze według WHO i ECDC (Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób) zasady noszenia maseczek niemedycznych:
- Właściwe zakładanie maseczki – maseczka powinna ściśle przylegać do skóry oraz sięgać od nasady nosa do podstawy podbródka, by zasłonić cały nos i usta.
- Unikanie dotykania maseczki podczas jej noszenia.
- Higiena rąk, zarówno przed założeniem i zdjęciem maseczki, jak i w przypadku jej dotknięcia w trakcie noszenia – należy zdezynfekować ręce za pomocą środka odkażającego lub umyć je ciepłą wodą z mydłem.
- Właściwa technika zdejmowania maseczki – należy ściągnąć maskę za pomocą sznurków znajdujących się z tyłu, unikając dotykania jej przednich części.
- Natychmiastowa wymiana maseczki w razie jej nawilgocenia.
- Odpowiednie postępowanie z wykorzystaną maseczką – maseczkę jednorazową wyrzucamy zaraz po użyciu, natomiast te wielokrotnego użytku pierzemy w temperaturze 60 stopni C z użyciem detergentu do prania.
Na zakończenie chcemy powiedzieć, że Światowa Organizacja Zdrowia już w początkowej fazie dyskusji dotyczącej skuteczności masek ochronnych w walce z koronawirusem, wydała zalecenie dotyczące noszenia maseczek przez ogół społeczeństwa. Maseczki uznano za jeden z kluczowych środków ochrony, który ogranicza potencjalną ekspozycję na koronawirusa i może wpłynąć na zmniejszenie jego transmisji. WHO podkreśla jednak, że samo noszenie maseczek nie zapewnia ochrony przed zakażeniem – musi być ono połączone z innymi środkami ostrożności, przede wszystkim z higieną rąk, unikaniem tłumów czy poprawą wentylacji w pomieszczeniach.
Źródło:
https://www.medonet.pl/koronawirus-pytania-i-odpowiedzi/jak-sie-chronic,rodzaje-maseczek-ochronnych–jaka-maseczke-na-koronawirusa-zaleca-cdc-,artykul,19635775.html
https://pulsmedycyny.pl/maseczki-ochronne-a-sars-cov-2-rodzaje-przeznaczenie-skutecznosc-992135
Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem
Wreszcie znalazłam to czego szukałam – krótko i na temat! Dzięki