Samodzielne pieczenie chleba w domu od A do Z

Dom wypełniony zapachem świeżego chleba, cudownie chrupiąca skórka i tan jedyny w swoim rodzaju, wybitny smak to atuty, dla których warto podjąć się pieczenia chleba w domu. Niegdyś nasze babcie wypiekały go w domowych, węglowych piecach, nie widząc w tym żadnej filozofii i trudności. Przez lata odzwyczailiśmy się jednak od jakichkolwiek wypieków, a pęd życia sprawił, że woleliśmy pójść do najbliższej piekarni po bułki czy bochenek.

Ponieważ wraz z tą wygodą nie kroczy w parze wysoka jakość i zdrowie wielu z nas z dużą dozą niepewności przymierza się do pieczenia chleba w domu. Jak się do tego zabrać? Czy od razu trzeba tworzyć domową piekarnię i który chleb jest lepszy – na zakwasie, czy na drożdżach? Zapraszamy do lektury, której finałem będzie wasz pierwszy bochenek, który z pewnością zrewolucjonizuje wasze spojrzenie na pieczywo i podbije serca domowników.

Wymagania chleba

Chleb jest wypiekiem szlachetnym, a więc wymagającym spełnienia kilku warunków – z jednej strony banalnych, z drugiej strony absolutnie istotnych. Niedopełnienie jednego z nich może sprawić, że nasz wypiek kapryśnie opadnie, nie będzie chciał rosnąć i po prostu zbije się w nieapetyczną kluskę.

Najwytrawniejsi piekarze twierdzą, że im więcej miłości do wypieku, tym ten odwdzięcza się lepszym smakiem i piękniejszym wyglądem. Co to oznacza w praktyce? Chleb to ciasto, które nie lubi niskiej jakości składników. Dobre przygotowanie jest absolutnie konieczne i nie można go pominąć.

Zastanówmy się, jaki chcemy uzyskać bochen – do wyboru mamy pszenny, żytni, mieszany. Naturalnie możemy stworzyć dowolną kombinację, nie mniej to wymaga właściwych umiejętności. Jeśli lubimy łączyć smaki, możemy pokusić się o różnego rodzaju dodatki np. ziarna słonecznika, żurawinę, prażoną cebulkę – słowem, co tylko dusza zapragnie.

Cierpliwości nigdy dość!

Podejmując decyzję o upieczeniu własnego chleba, musimy uzbroić się w cierpliwość prawdziwych sztukmistrzów. Pieczenie chleba wymaga poświęcenia czasu i uwagi. Pamiętajmy, że chleb na zakwasie wymaga większych przygotowań – sam zakwas to praca przez kilka dni; natomiast chleb na drożdżach jest prostszym i chętniej po niego sięgają osoby, które chcą szybko cieszyć się wybornym smakiem.

Kuchnia jak piekarnia

Podstawowe pytanie wielu osób brzmi „Jak przygotować kuchnię do wypieku chleba i co absolutnie jest konieczne?”

W zamierzchłych czasach chleb wypiekano pod tzw. „dzwonem” , czyli pod grubym, glinianym garnkiem posypywanym gorącym popiołem. Później unowocześniono metodę i zaczęto korzystać z piekarskiego pieca kopułowego. W dzisiejszych czasach wystarczającym jest piekarnik, forma do pieczenia (z czasem można zaopatrzyć się w profesjonalną, dedykowaną temu wypiekowi); miska do wyrobienia ciasta, waga, sitko do przesiania mąki, a także spryskiwacz do kwiatów i dobre chęci. W przypadku chleba na zakwasie dodatkowo będziemy potrzebowali słoik, wysokiej jakości niechlorowaną wodę i gazę.

Chleb na zakwasie

Popularny i przede wszystkim zdrowy chleb na zakwasie kusi niepowtarzalnym smakiem i doskonałą wilgotnością. Żeby móc go upiec, naturalnie potrzebujemy zakwasu. Ten to nic innego jak mieszanina mąki żytniej i wody; poddana kilkudniowej fermentacji w ciepłym miejscu. Zakwas jest dedykowany osobom kochającym chleby żytnie.

Wykonanie jest banalnie proste, wymaga zastosowania mąki razowej (najlepiej typ 2000) i ciepłej, ale nie gorącej wody (w dotyku letniej). Stosunek mąki do wody musi wynosić 1:1; a więc na 50 g mąki stosujemy 50 g wody. Słoik musi być wyparzony i wysoki – zakwas żyje, a więc rośnie. Pierwszego dnia mieszamy mąką z wodą, słoik przykrywamy gazą i odstawiamy w ciepłe miejsce. Przez 5 kolejnych dni do słoika dodajemy tę samą ilość wody i mąki. Po tym czasie nasz zakwas doskonale już pracuje i jest gotowy, by użyć go do upieczenia pierwszego bochenka chleba. Co ważne, zakwas można przechowywać w lodówce i przed kolejnym użyciem po prostu wyjąć go i „dokarmić” na 6 – 7 godzin przed zrobieniem zaczynu chleba.

Chleb pełen zdrowia

Z pierwszego zakwasu możemy upiec najprostszy chleb razowy, wzbogacony ulubionymi dodatkami. Do jego wykonania potrzebujemy 6 dużych łyżek zakwasu, 40 dkg mąki żytniej typ 2000 lub mniejszy; 30 dkg mąki pszennej typ 600,500 ml ciepłej wody, łyżka soli i pół szklanki dodatków.

Mąkę dokładnie ze sobą mieszamy – pszenną wpierw przesiewamy przez sito. Zakwas mieszamy z wodą i solą, i wlewamy do mąki. Ciasto mieszamy drewnianą łyżką, aż uzyska gęstą, nieco kleistą konsystencję. Jeśli jest zbyt rzadkie dosypujemy delikatnie mąki pszennej i odwrotnie, zbyt twarde potrzebuje odrobiny wody. Dobrze wymieszane łączymy z dodatkami i przekładamy do keksówki obsypanej np. otrębami, aczkolwiek nie jest to konieczne. Powierzchnię wyrównujemy zwilżoną w wodzie ręką, ciasto zakrywamy lnianą ściereczką i odkładamy w ciepłe miejsce do całkowitego wyrośnięcia. W zależności od temperatury w pomieszczeniu może mu to zająć od 2 do 6 godzin. Istotne jest, by kontrolować ten proces i nie pozwolić by wyrośnięte ciasto zaczęło opadać.

Tajemnica chrupiącej skórki tkwi natomiast w piekarniku. Ustawiamy go na maksymalną temperaturę i tuż przed włożeniem chleba do wypieku spryskujemy jego wnętrze wodą. Chleb pieczemy w temp. 240 st. C przez pierwsze 10 minut, po czym zmniejszamy temperaturę do 200 st. C i kontynuujemy pieczenie przez około godzinę. Gotowy chleb studzimy na kratce lub – jeśli takowej nie mamy, na drewnianej desce do krojenia. Doskonale upieczony bochenek ostukany od spodu będzie odzywał się do nas głuchym odgłosem.

Chleb na drożdżach – od zaraz!

W przypadku chlebów na drożdżach czas oczekiwania jest zdecydowanie krótszy. Najczęściej sięgają po niego osoby preferujące jasne pieczywo. Wszystko zaczyna się od wykonania zaczynu ze świeżych drożdży piekarskich. W zależności od tego, jakim smakiem chcemy się cieszyć, możemy przygotować takie dodatki, oraz urozmaicić smak poprzez dodanie maślanki czy jogurtu. Do przygotowania – oprócz drożdży – potrzebujemy mąki pszennej – idealnie, jeśli połączymy dwie różne, np. typ 650 i 750, ale nie jest to konieczne; wodę lub maślankę, cukier i sól.

Zaczyn: 25 g świeżych drożdży łączymy z 100 ml letniej wody, dodajemy 2 łyżeczki cukru, przykrywamy i czekamy aż podwoi swoją objętość. Następnie zaczyn wlewamy do przesianej mąki (600 g), dodajemy 150 g wody i 2 łyżeczki soli. Mieszamy, pamiętając, że ciasto drożdżowe nie lubi ugniatania. Nasze ruchy powinny być koliste i „pompujące” powietrze do ciasta. Jeśli nie dysponujemy specjalną formą, chleb pszenny możemy upiec w garnku żeliwnym. Sekretem dobrej jakości pieczywa na drożdżach jest jego „odgazowanie”. Po godzinie wyrastania ciasto uderzamy pięścią i rozciągamy na boki i formujemy bochenek – nie ugniatamy. Tak przygotowany wkładamy do wysypanej mąką formy, włączamy piekarnik na 250 st. i gdy nasz bochen podwoi swoją objętość – zajmie mu to około 60 minut – nacinamy go delikatnie, posypujemy mąką i wkładamy na około godzinę do wcześniej spryskanego piekarnika. Studzimy na desce lub kratce.

Czy pieczenie własnego chleba się opłaca?

Jeden z blogerów postanowił sprawdzić opłacalność pieczenia samodzielnie chleba w domu. Wynik eksperymentu jest zaskakujący, bo w przypadku jednego bochenka chleba razowego z dodatkami ziaren, koszt całkowity wypieku zamknął się w granicach 4 zł i 20 gr. Oczywiście musimy pamiętać, ze nie tylko koszt jest ważny, ale powinniśmy wziąc pod uwagę także nasz czas pracy, oraz to jaki chleb jemy (jak pieczemy sami to wiemy co jemy). Niezależnie od kosztów, polecam każdemu spróbowanie przygody z pieczeniem własnego chleba.

Smak własnoręcznie upieczonego chleba odkrywa przed nami krainę degustacji, o której z pewnością nie zapomnimy, ale staniemy się coraz bardziej wprawnymi, domowymi piekarzami tworzącymi kolejne wariacje na temat domowego bochenka.

A może wypiekacz do chleba?

Pieczenie chleba w domu staje się coraz bardziej popularne – nic więc dziwnego, że na rynku pojawiają się urządzenia, które nie tylko ułatwiają nam domowe pichcenie, ale też zadbają, by chleb był zawsze idealnie wypieczony, z odpowiednio chrupką skórką, a jego aromat roznosił się na cały dom.

By ułatwić sobie przygotowanie domowego pieczywa, sprawdź  zestawienia najlepszych automatów do wypiekania chleba.

Źródła: własne, http://zaradnyfinansowo.pl/czy-pieczenie-chleba-w-domu-sie-oplaca/