Jak ćwiczenia fizyczne wspierają zdrowe trawienie?

Aktywność fizyczna a praca układu pokarmowego

Regularna i dostosowana do stanu zdrowia dawka ruchu to jeden z ważniejszych czynników wpływających na pracę przewodu pokarmowego. Najważniejsze korzyści wynikające z aktywności fizycznej to m.in.:

• poprawa motoryki jelit, co zmniejsza ryzyko zaparć,
• regulacja mikrobioty jelitowej uczestniczącej w trawieniu pokarmów i wchłanianiu składników odżywczych,
• redukcja stanów zapalnych, które mogą przyczyniać się do zaburzenia pracy jelit.

Ponieważ ćwiczenia o niskiej intensywności skracają czas, jaki trawiony pokarm spędza w przewodzie pokarmowym, ograniczają kontakt patogenów ze ścianami jelit. Wydaje się, że w ten sposób zmniejszają ryzyko rozwoju niektórych chorób, np. o podłożu zapalnym czy nowotworowym^[1].

Jakie ćwiczenia korzystnie wpłyną na trawienie?

Chociaż na ogół aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na pracę przewodu pokarmowego, należy odpowiednio dobrać jej rodzaj i intensywność. Ciężkie, długotrwałe treningi mogą wywołać odwrotny skutek i zaburzyć funkcjonowanie jelit.

Wynika to z faktu, że zmuszony do wytężonej pracy organizm przeznacza dostępne zasoby przede wszystkim na pracę mięśni, mózgu i serca, zaś pozostałe układy, w tym pokarmowy, schodzą na dalszy plan.

Jak więc ćwiczyć, by poprawić funkcjonowanie jelit? Dobrze sprawdzają się tu aktywności o lekkim lub umiarkowanym nasileniu, które pobudzają do pracy różne grupy mięśni, w tym te w jamie brzusznej, np.:

• spacery,
• pływanie,
• joga,
• ćwiczenia mięśni dna miednicy.

Jakie preparaty mogą złagodzić dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego?

Dolegliwości wynikające z nieprawidłowego procesu trawienia to m.in. zgaga, wzdęcia czy bóle brzucha. Na szczęście w aptekach dostępnych jest wiele środków, które mogą złagodzić te problemy. Należą do nich np.:

• preparaty ziołowe, które działają rozkurczowo, przeciwzapalnie, żółciopędnie i wiatropędnie, np. mięta pieprzowa, rumianek czy koper włoski,
• probiotyki – wspomagają odbudowę mikroflory jelitowej, której zaburzona równowaga przyczynia się do problemów z trawieniem. Najczęściej są stosowane w przypadku biegunki, jednak mogą pomóc także na inne dolegliwości trawienne,
• leki hamujące produkcję kwasu solnego w żołądku, np. pantoprazol, omeprazol – zmniejszają kwaśność treści pokarmowej, co może złagodzić ból, refluks i zgagę,
• leki na wzdęcia i uczucie pełności zawierające symetykon – ich działanie opiera się na redukcji napięcia powierzchniowego pęcherzyków gazu obecnych w treści pokarmowej i śluzie pokrywającym jelita. Ułatwiają w ten sposób ich pękanie, dzięki czemu gaz może zostać wydalony na zewnątrz lub wchłonięty przez ściany przewodu pokarmowego, co zmniejsza uczucie pełności w brzuchu^[2].

Regularna aktywność fizyczna jest potrzebna do prawidłowego funkcjonowania w zasadzie wszystkich narządów. Dlatego warto włączyć ją do swojej codziennej rutyny, by móc cieszyć się zdrowiem i dobrą kondycją przez lata.

^[1] Monda, V., Villano, I., Messina, A., Valenzano, A., Esposito, T., Moscatelli, F., … & Messina, G. (2017). Exercise modifies the gut microbiota with positive health effects. Oxidative medicine and cellular longevity, 2017(1): 3831972.

^[2] Tuszyński P. K. (red.), Leki pierwszego wyboru, Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków 2020.