Jak wybrać palnik turystyczny?

Gdy wychodzimy na szlak, niejednokrotnie chcemy mieć możliwość wypicia ciepłego napoju lub przyrządzenia ciepłego posiłku na trasie. Niestety baza schronisk górskich jest dość znikoma i nie zawsze na jakieś natrafimy.

Pewnym wyjściem z tej sytuacji jest zabranie termosu z wrzątkiem, lecz niestety sprawdzi się on jedynie na krótkich trasach i jeżeli nie mamy w trakcie wędrówki jak go uzupełnić, to pod koniec pozostaje nam już tylko nieść pusty termos.

W tej sytuacji lepiej zabrać palnik gazowy plus mały garnek. Wbrew pozorom nie jest to wyposażenie tylko na dłuższe wyjazdy pod namiot, lecz nawet na jednodniowe wycieczki.

Jaki palnik wybrać?

Podczas wyboru palnika należy zwrócić uwagę na kilka aspektów, od tego będzie zależało w dużej mierze czy będziemy z niego zadowoleni oraz czy sprawdzi się w warunkach, w jakich najczęściej podróżujemy. Poniżej znajduje się krótkie omówienie najważniejszych parametrów.

Montaż butli gazowej

Kiedyś stosowano tylko butle przebijane, lecz jest to bardzo niewygodny system, gdyż po zamontowaniu butli nie można już je zdemontować aż do wykorzystania całego gazu. Obecnie najpopularniejsze i najlepsze są systemy nakręcane. Oznacza to, że nagwintowany palnik wkręcamy w nagwintowaną butlę.

Materiał i koszt

Najpopularniejsze są palniki stalowe i dość dobrej jakości urządzenie kupimy już za ok 70-90zł lecz będzie stosunkowo ciężkie. Drugimi w kolejności są palniki aluminiowe, z ceną podobną do stalowych, ok.80-120zł. Kolejnym materiałem z jakiego mogą być wykonane planiki to tytan, jest to bardzo lekkim metalem lecz jednocześnie bardzo drogim, koszt takiego palnika jest bardzo wysoki, bowiem wynosi ok 190zł. Często palników nie wykonuje się z jednego materiału lecz różne elementy z różnych metali, wiec ciężko je dokładnie zaklasyfikować.

Wymiary i rozkładanie

Większość powszechnie dostępnych palników ma uniwersalny rozmiar, więc będą pasować pod większość garnków. Należy zwrócić uwagę, by palnik miał składane podpórki (miejsce gdzie stawiamy garnek) ponieważ inaczej będzie kłopotliwy w transporcie.

Mówienie o wymiarach palników mija się z celem, ponieważ wszystko zależy od jego wielkości, systemu montażu butli oraz indywidualnych rozwiązań producenta. Można jednak przyjąć, że przeciętnie wymiary to: 75x55x90mm, spotkamy mimo wszystko palniki o połowę mniejsze, jak i dwukrotnie większe, wszystko zależy od producenta i parametrów urządzenia.

Rodzaj paliwa oraz jego źródło

Najpopularniejsze są palniki na propan-butan, jest on stosunkowo tani i łatwo dostępny, lecz sprawdza się tylko w ciepłe miesiące. Na chłodniejsze pory roku, lepiej stosować mieszanki propan-izopropan-butan, są wydajniejsze i będą dawały lepszy płomień. W ekstremalnie niskich temperaturach stosuje się izopropan-izobutan, lecz jest to bardzo droga mieszanka. Każdy palnik gazowy może pracować na wszystkich w/w mieszankach (chyba że producent podał inaczej).

Osobiście wybieram, niezależnie od temperatury na zewnątrz, mieszankę propan-izopropan-butan, gdyż cechuje się stosunkowo dobrymi parametrami i niską ceną, a co najważniejsze, nawet podczas spadku temperatury nie potrzebuję innego gazu, gdyż ten dalej pracuje wydajnie.

Istnieją również na rynku palniki na paliwa płynne (benzyna, spirytus, ropa) lecz są bardziej kłopotliwe i cięższe (ciężkie paliwo). Można również spotkać kuchenki wielopaliwowe, lecz tutaj koszt jest ogromny (ok 700zł).

Gaz do palników turystycznych jest sprzedawany w metalowych pojemnikach w 3 standardowych rozmiarach. Każdy kartusz będzie pasował do każdej kuchenki (w obrębie tego samego systemu). Wydajność kartusza zależy od temperatury oraz siły wiatru, a co równie ważne od typu palnika dlatego nie podaje się wydajności butli.

Ważniejszym parametrem jest szybkość zagotowania wody (w warunkach idealnych) przez dany palnik. Dobra kuchenka zagotuje nam 1 litr wody w 3-4 min.

Jeżeli chodzi o wytrzymałość butli to nie mamy tutaj czego się obawiać, o ile nie nadziejemy butli na jakiś ostry przedmiot (np. nie rzucimy ją na gwóźdź) to nic jej się nie stanie. Butle są tak projektowane by były jednocześnie mocne i lekki (stąd np. wklęsłe dno).

Zapalnik piezoelektryczny

Zdecydowanie ułatwi życie, dzięki niemu możemy odpalić kuchenkę bez użycia dodatkowego źródła ognia. Działa on na tej samej zasadzie co zapalniczki „pizo”, poprzez wciśniecie przycisku, następuje generacja iskry która zapala gaz. Jednak dodaje to kilka gram do wagi. Dodatkowo palnik z zapalnikiem jest z reguły kilka złotych droższy, ok 10-15zł.

Transport

Palnik najlepiej przenosić w dołączonym pokrowcu, a gdy takiego nie posiadamy w plastikowym worku. Należy jednak przed tym zadbać by był on suchy oraz wolny od zanieczyszczeń. O tyle ważne jest przenoszenie palnika w pokrowcu by dysze nie zapchały się piachem co uniemożliwiłoby jego wydajną pracę.

Akcesoria

Warto wybrać palnik z dołączonym pokrowcem, gdyż taki zapewni nam lepszą ochronę niż np. plastikowy worek, przed piachem i wodą. Niektóre firmy dodają dodatkowo mały zestaw naprawczy oraz osłonki przeciwwiatrowe. Nie są to niezbędne akcesoria, lecz ułatwiają życie.

Konserwacja palnika

By palnik służył nam dłużej, należy o niego zadbać. Wystarczy przestrzegać kilku prostych zasad:

• Nigdy nie zostawiać go mokrego w pudełku lub pokrowcu. Należy go wcześniej wysuszyć.
• Należy unikać zanieczyszczenia palnika piaskiem, pyłem lub innymi drobinami jak również zalania.
• Jeżeli palnik można rozkręcić, sprawdzajmy co jakiś czas, czy elementy się nie poluzowały i w razie konieczności je dokręćmy.
• Jeżeli się na tym nie znamy, nie rozkręcajmy palnika, ponieważ może być kłopotliwe jego złożenie.
• Nie wkładajmy go ciepłego do pudełka lub pokrowca, ponieważ nie dość, że możemy się poparzyć, to dodatkowo możemy przytopić plastik lub materiał i oblepić palnik stopionym tworzywem.