Kasze – dlaczego warto je jeść?

Kasze są ważnym, a co istotniejsze wartościowym składnikiem zbilansowanej diety. Kasza jęczmienna, jaglana, gryczana, kukurydziana czy manna… Jest wiele gatunków, ale wszystkie stanowią bogactwo cennych witamin, minerałów i błonnika, a ponadto wspomagają trawienie. Nie bez powodu obserwujemy ich powrót do łask. Jak wybrać odpowiednią kaszę dla siebie?

Kasze są jadalnymi nasionami zbóż, produktem z pełnego ziarna, czyli zawierają to co najcenniejsze. Do XVII wieku w  Polsce stanowiły podstawę staropolskiej kuchni, niestety później (a zwłaszcza w XX wieku) zostały wyparte przez ziemniaki.

Spożywanie kaszy przynosi liczne korzyści zarówno dla zdrowia jak i dla urody. Mogą one zapobiegać skurczom mięśni, bezsenności, rozdrażnieniu, braku koncentracji czy też kołataniu serca. W kwestii urody- zapobiegają łamliwości paznokci i włosów, a także łuszczeniu się naskórka (przesuszaniu skóry).

Jak powstają kasze?

Na początku ziarna zbóż zostają oczyszczone, czyli pozbawione łuski (tego co nieprzyswajalne), następnie w zależności od gatunku kasze rozdrabnia się i poleruje. Ziarna mogą być gniecione, krojone lub łamane, a także prażone. Najczęściej kaszę produkuje się z następujących ziaren: jęczmienia, gryki, pszenicy, kukurydzy czy owsa. Im kasza jest mniej rozdrobniona i oczyszczona, tym więcej  składników odżywczych zawiera.

Co zawiera kasza?

Kasze zawierają duże ilości skrobi (w organizmie jest ona powoli rozkładana do glukozy- stanowi paliwo do pracy mózgu i wielu innych komórek) więc są produktem o wysokiej wartości energetycznej (przewyższają ryż, makaron czy ziemniaki). Są także bogatym źródłem białek, błonnika pokarmowego, minerałów i witamin. Witaminy zawarte w kaszy to głównie witaminy z grupy B, czyli: B1, B2, B6, PP, kwas foliowy , a także witamina E. Sporo jest również składników mineralnych tj. magnez (wpływa pozytywnie na układ mięśniowy i nerwowy), potas (obniża ciśnienie krwi), żelazo (zapobiega anemii), a także wapń, miedź, cynk, krzem i fosfor.

Ponadto kasze są bardzo dobrym źródłem antyoksydantów  np. z gr. polifenoli- kwercetyna, rutyna, procyjanidyny, katechiny, a także luteiny, wit E i innych. Wykazują one właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i antynowotworowe, a także opóźniają procesy starzenia i wzmacniają naczynia krwionośne.

Im kasza jest grubsza tym więcej zawiera niezwykle cennego błonnika pokarmowego, który ma następujące właściwości: zapobiega zaparciom, reguluje pracę jelit, obniża poziom cholesterolu (LDL) oraz zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwory jelita grubego. Kasze szczególnie te grube mają niski indeks glikemiczny, więc mogą być spożywane przez cukrzyków.

Kasze są szczególnie polecane:

• osobom z nadciśnieniem, chorobami serca i układu krążenia (zawierają dużo potasu , a bardzo mało sodu);
• diabetykom- ze względu na dużą ilość skrobi, która powoli podnosi poziom cukru i insuliny we krwi (nie powodują nagłych skoków);
• osobą zagrożonym anemią (ze względu na zawartość żelaza i kwasu foliowego);
• kobietom w ciąży i karmiącym, dzieciom, osobom starszym i rekonwalescentom- ugotowane na sypko lub rozklejane są lekko strawne dla przewodu pokarmowego;
• wszystkim ponieważ witaminy z gr. B łagodzą objawy stresu, korzystnie wpływają na układ nerwowy i polepszają nastrój;
• Częstego spożywania grubych kasz nie zaleca się osobom z dolegliwościami żołądka (wrzodami czy refluksem), a także osobom z gorączką, z rozległymi poparzeniami, po operacjach czy też chorym na nowotwory. Jest to spowodowane tym, iż tego typu kasze podrażniają błonę śluzową żołądka i jelit, co skutkuje słabsze wchłanianie białka z pożywienia, a jest ono niezbędne do regeneracji organizmu.

Rodzaje kasz:

1. Kasza jęczmienna

Pozyskiwana z ziaren jęczmienia. Ze względu na stopień rozdrobnienia dzielimy ją na: pęczak (całe oczyszczone i wypolerowane ziarna jęczmienia), kaszę jęczmienną łamaną- wiejską (pęczak pocięty na duże części)- występuje w 3 odmianach: gruba, średnia i drobna, kasza jęczmienna perłowa- mazurska (pęczak pocięty na duże części, a następnie obtoczony i wypolerowany)- także występuje w 3 odmianach: gruba, średnia i drobna.

Kasza ta zawiera witaminy z gr. B, a zwłaszcza witaminę B5, oraz witaminę E. Minerały w niej zawarte to m.in. fosfor, magnez, wapń, żelazo, cynk i selen. Jest bardzo dobrym źródłem błonnika i antyoksydantów (kwas felurowy, procyjanidyny). W kaszy tej występują również sterole i  beta- glukan, które obniżają poziom złego cholesterolu (LDL) we krwi.

Jest wskazana szczególnie dla osób: mających problemy z cerą (poprawia wygląd skóry), z cukrzycą, z osłabioną odpornością, z podwyższonym poziomem cholesterolu, z chorobą niedokrwienna serca. Ze względu na zawartość glutenu nie powinna być spożywana przez chorych na celiakię.

2. Kasza jaglana

Pozyskiwana jest z łuskanych ziaren prosa. Zawiera witaminy głównie B1, B2, B6 i następujące minerały:  żelazo, miedź, magnez, potas, wapń, krzem, a także spore ilości białka oraz nienasycone tłuszcze. Kasza ta ma właściwości alkalizujące. Ze względu na zawartość krzemu poprawia wygląd skóry, paznokci, włosów. Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie serca i układu nerwowego.

Istotnym składnikiem który zawiera kasza jaglana jest lecytyna- odpowiedzialna za zapamiętywanie i prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, a także obniżająca poziom cholesterolu i zapobiegająca agregacji płytek krwi (jest to szczególne ważne dla osób z miażdżycą, po  przebytym zawale lub udarze). Bogactwa dopełniają zawarte w niej ligniniany- po pierwsze działają jak fitohormony, po drugie są mocnymi antyoksydantami.

Kasza ta jest szczególnie polecana: osobom cierpiącym na anemię lub chcący utrzymać właściwy poziom żelaza (kobiety w ciąży, kobiety obficie miesiączkujące, osoby po dużej utracie krwi), kobietom w okresie menopauzy, osobom z osłabioną odpornością, z podwyższonym poziomem cholesterolu, cierpiącym na chorobę niedokrwienną serca, osobom z osteoporozą i chorobami stawów, dzieciom.

Może być spożywana przez osoby uczulone na gluten (nie zawiera glutenu).

Ten artykuł ma dwie strony, kliknij i przeczytaj jego dalszą część>>> 

3. Kasza gryczana

Pozyskiwana jest z gryki. Zawiera głównie: kwas foliowy, minerały tj. żelazo, cynk, magnez, potas, fosfor, mangan, a także białka o wysokiej wartości odżywczej (zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne) i błonnik. Ma właściwości alkalizujące i jest dobrym źródłem przeciwutleniaczy.

Nie zawiera glutenu. Zalecana jest głównie: osobom z chorobami układu krążenia (ma właściwości przeciwzakrzepowe), osobom z nadciśnieniem, cierpiącym na kruchość naczyń krwionośnych (pajączki, żylaki), chorym na cukrzycę (niski IG, dużo błonnika), osobom odchudzającym się, ze słabą koncentracją, przy problemach z łamliwością włosów, osobom zestresowanym (pijących dużo kawy), a także kobietom w ciąży lub planującym ciążę.

4. Kasza kukurydziana

Jest  pozyskiwana z kukurydzy. Zawiera witaminy takie jak:  B1, E, PP, beta karoten, jest źródłem luteiny (antyoksydant), białek, i tłuszczów nienasyconych. Obniża poziom cholesterolu i poprawia pracę jelit. Nie zawiera glutenu.

Polecana dla osób z podwyższonym poziomem cholesterolu, miażdżycą, w profilaktyce choroby niedokrwiennej serca, dla osób z chorobami oczu i zaburzeniami widzenia. Kasza ta jest lekkostrawna więc może być stosowana przy dolegliwościach układu pokarmowego  (np.wrzody, refluks).

5. Kasza owsiana

Pozyskiwana z ziaren owsa. Zawiera głównie witaminę B1 i B2, kwas foliowy, minerały: żelazo, potas, magnez, cynk, wapń, fosfor, a także beta glukan. Jest źródłem tłuszczów nienasyconych i dużej ilości błonnika. Obniża poziom cholesterolu i cukru.

Zawiera gluten, nie powinny jej spożywać osoby cierpiące na celiakię. Wskazana jest szczególnie dla osób z podwyższonym poziomem cholesterolu (LDL), z cukrzycą, miażdżycą, chorobą niedokrwienną serca, z obniżoną odpornością oraz przy zaparciach.

6. Kasza manna (grysik)

Pozyskiwany jest z ziaren pszenicy. Zawiera witaminy z gr. B i witaminę E oraz cynk i jod. Jest lekkostrawna. Można kupić kaszę manną zwykłą, błyskawiczną lub razową (zawiera więcej błonnika). Zawiera gluten. Ma lekko zapierające działanie, może łagodzić biegunki. Polecana przy dolegliwościach układu pokarmowego, żółciowego i moczowego, a także  w chorobach wątroby i trzustki.

Wioleta Dymon
Artykuł został przygotowany przez Super Piękna. Strona o poradach z zakresu zdrowia i urody.